Ortodoncja jest specjalnością stomatologii zajmującą się leczeniem wad zgryzu i zazwyczaj jest utożsamiana z poprawą estetyki uśmiechu.

W rzeczywistości celem leczenia ortodontycznego jest przywrócenie właściwych funkcji, do których zalicza się odgryzanie i rozdrabnianie pokarmu, bądź poprawa wymowy. Leczenie ortodontyczne jest coraz powszechniej stosowane, gdyż poprawa ustawienia zębów może często zmniejszyć ryzyko urazu, wyeliminować przeciążanie zębów, które z kolei może prowadzić do ich wcześniejszej utraty, a także poprawić funkcję żucia i ułatwić oczyszczanie zębów. Leczenie ortodontyczne obejmuje swoim zakresem zarówno dzieci, jak i pacjentów dorosłych.

Większość wad zgryzu powstaje w ciągu pierwszych lat życia dziecka. Wady te z zasady mają nabyty charakter, a nieleczone stają się przyczyna wielu problemów w wieku późniejszym. Zdaniem specjalistów pierwszą kontrolę ortodontyczną należy przeprowadzić przed ukończeniem 7. roku życia. Podczas wizyty specjalista ortodonta przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem  i opiekunem pacjenta oraz dokonuje oceny stanu uzębienia i warunków zgryzu na podstawie badania klinicznego. Po dokładnym badaniu ortodonta będzie mógł stwierdzić, czy dziecko kwalifikuje się do wczesnego leczenia ortodontycznego. Wskazaniem do takiego leczenia miedzy innymi może być: tyłozgryz/ przodozgryz, zgryz krzyżowy/przewieszony, zgryz otwarty/głęboki, albo nieprawidłowości zębowe, np. stłoczenie zębów. Za sprawą wczesnego leczenia możliwe jest odpowiednie ukierunkowanie znajdujących się w fazie wzrostu zębów i struktur kostnych twarzoczaszki.

Wczesne leczenie ortodontyczne pozwala przygotować miejsce dla mających pojawić się zębów stałych i pozwala uniknąć konieczności ich usuwania w przyszłości. Leczenie prowadzi do eliminacji różnego rodzaju dysproporcji, a także umożliwia poprawę rysów twarzy. Niektóre wady zgryzu muszą zostać korygowane możliwie najwcześniej, tak ze względów biologicznych, jak też społecznych oraz praktycznych, są również takie wady zębowo-zgryzowe, które można leczyć dopiero w wieku młodzieńczym, a zatem podjęcie decyzji w sprawie rozpoczęcia leczenia ortodontycznego musi zostać poprzedzone konsultacją rodziców dziecka z ortodontą.